Stanowisko Koalicji w sprawie Komunikatu Komisji Europejskiej
Na prośbę Departamentu Rozwoju Gospodarki Ministerstwa Gospodarki przedstawiamy stanowisko Koalicji Sprawiedliwego Handlu w sprawie Komunikatu Komisji Europejskiej “Contributing to Sustainable Development: The role of Fair Trade and non-governmental trade-related sustainability assurance schemes”, COM (2009) 215 z dnia 5 maja 2009 roku.
Polskie organizacje zrzeszone w Koalicji Sprawiedliwego Handlu z satysfakcją przyjęły podjęcie przez Komisję Europejską tematyki Sprawiedliwego Handlu. Cieszymy się, że Komisja Europejska uznaje kluczową rolę Sprawiedliwego Handlu w promowaniu zasad odpowiedzialności i solidarności oraz inspirowaniu podobnych inicjatyw na rzecz podnoszenia standardów społecznych i środowiskowych w handlu międzynarodowym. Nasze uznanie budzi w szczególności:
- postulat dostarczania konsumentom pełnej i przejrzystej informacji na temat zasad i korzyści poszczególnych systemów certyfikacji, również w ramach projektu portalu tworzonego przez UNCTAD,
- podkreślanie wagi zrównoważonych zamówień publicznych jako instrumentu realizacji zasad odpowiedzialności i solidarności instytucji publicznych,
- przeznaczenie dodatkowych środków na analizy porównujące efektywność poszczególnych systemów certyfikacji.
Jednocześnie nasze zaniepokojenie budzi fakt pozostawiania odpowiedzialności za dalszy rozwój standardów społecznych i ekologicznych jedynie po stronie sektora prywatnego oraz indywidualnych konsumentów, głosujących swoimi portfelami, co może wpłynąć na opóźnienie tego procesu. W naszym przekonaniu, efektywne podniesienie obecnych, alarmująco niskich standardów, wymaga współdziałania wszystkich partnerów, sektora publicznego, prywatnego oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego. W szczególności potrzebne jest zdecydowane działanie na rzecz podniesienia standardów społecznych, związanych przede wszystkim z poszanowaniem praw człowieka i prawami pracowniczymi. Wobec rosnących zagrożeń ekologicznych kwestie społeczne bywają pomijane, a tymczasem według danych Międzynarodowej Organizacji Pracy, na świecie pracuje dziś 200 milionów dzieci, co nieodwracalnie niszczy ich zdrowie psychiczne i fizyczne, 12.3 miliona osób nadal pozostaje ofiarami pracy przymusowej, a ponad 2 miliony rocznie umiera w wypadkach przy pracy lub z powodu chorób związanych z wykonywaną pracą. Uważamy, że przytoczone dane wymagają niezwłocznych działań.
Mówiąc o Sprawiedliwym Handlu, nie sposób zapomnieć również o sytuacji producentów z krajów Globalnego Południa, gdzie wszystkie wymienione wyżej zjawiska występują z ogromnym nasileniem. Kraje Globalnego Południa, dotknięte skutkami kryzysu finansowego (m.in. zmniejszającymi się środkami na pomoc rozwojową) oraz rosnącymi kosztami adaptacji do zmian klimatycznych, potrzebują z naszej strony działań, a nie kolejnych deklaracji. Aby móc szybko i skutecznie działać, potrzebne są przede wszystkim:
- stworzenie mechanizmu umożliwiającego zainteresowanym podmiotom z Północy i Południa monitorowanie i weryfikowanie deklaracji sektora prywatnego odnośnie odpowiedzialności społecznej i ekologicznej,
- opracowanie jasnych wytycznych dotyczących społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych (EC Handbook on Socially Responsible Public Procurement),
- przeznaczenia dodatkowych środków na wspieranie odpowiedzialności społecznej i ekologicznej małych i średnich przedsiębiorstw, które nawiązują rzeczywiście partnerskie stosunki z partnerami handlowymi z krajów Globalnego Południa, edukując jednocześnie konsumentów europejskich,
- konsekwentne stosowanie zasad odpowiedzialności i solidarności w europejskiej polityce handlowej, w ramach deklarowanej spójności polityki na rzecz rozwoju (Policy Coherence for Development).
Jesteśmy przekonani, że podjęcie powyższych działań przyczyni się do ugruntowania pozycji Unii Europejskiej jako światowego lidera w dziedzinie zrównoważonego rozwoju. Wierzymy także, że Polska, ze względu na swoje historyczne doświadczenia, powinna odgrywać szczególną rolę we włączaniu zasad solidarności i odpowiedzialności w działania podejmowane przez społeczność europejską na poziomie globalnym, również dając dobry przykład w działaniach na poziomie krajowym.
(oprac. w imieniu Koalicji Sprawiedliwego Handlu Anna Rok, Grupa eFTe Warszawa)