Międzynardowa kampania Fair Trade Towns
Fair Trade Towns to jedna z najbardziej nośnych kampanii promujących ideę Sprawiedlwiego Handlu.
Fair Trade Towns to jedna z najbardziej nośnych kampanii promujących ideę Sprawiedlwiego Handlu. W lipcu 2012 roku, czyli w dwunastym roku jej trwania, na świecie były już 1 143 Miasta przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu (tak brzmi polska nazwa kampanii). Kampania, która trwa równocześnie na pięciu kontynentach, jest wspierana przez tysiące wolontariuszy, aktywistów, władze lokalne, firmy, wspólnoty religijne, szkoły, uniwersytety, organizacje pozarządowe i nie tylko. O co w niej chodzi?Miastem przyjaznym dla Sprawiedliwego Handlu jest każde miejsce, w którym mieszkańcy, firmy, organizacje oraz instytucje przez swoje codzienne wybory konsumenckie wspierają rynek produktów Sprawiedliwego Handlu, przyczyniając się tym samym do polepszania sytuacji drobnych producentów, rolników i pracowników najemnych w krajach rozwijających się.
Kampania Fair Trade Towns zostła zapaczątkowana w Wielkiej Brytanii w celu promocji certyfikowanych produktów Fairtrade. Fairtrade pisane jako jedno słowo (w odróżnieniu od fair trade) to znak handlowy Fairtrade Labelling Organizations. Kampania została zainicjowana w miasteczku Garstang przez grupę wolontariuszy organizacji Oxfam pod kierownictwem Bruce’a Crowthera. Sprawnie przeprowadzona kampania sprawiła, że w kwietniu 2000 r. miasteczko zostało ogłoszne pierwszym Miastem przyjaznym dla Sprawiedliwego Handlu. Idąc za ciosem, brytyjska Fairtrade Foundation opracowała kryteria, które pozwalają tytułować daną miejscowość Miastem przyjaznym dla Sprawiedliwego Handlu. Aby spełnić tych pięć kryteriów, niezbędne jest pozyskanie wsparcia i zachęcenie do współpracy lokalnej społeczności. Garstang otrzymał tytuł pierwszego takiego miasta w listopadzie 2001 roku.Inne miejscowości poszły za przykładem miasteczka Garstang. Liczba miast wspierających Sprawiedliwy Handel powiększyła się dzięki aktywnej promocji prowadzonej przez Fairtrade Foundation. Obecnie w Wielkiej Brytanii kampania cały czas przybiera na sile (w lipcu 2012 roku było już 541 miast przyjaznych dla Sprawiedliwego Handlu). Przekłada się to bezpośrednio zarówno na wzrost sprzedaży, jak i świadomości o produktach opatrzonych etykietą Fairtrade. Sukces brytyjskiej kampanii sprawił, że idea miast sprawiedliwego handlu rozpowszechniła się w Europie, Stanach Zjednoczonych i Australii. Kampanie opierają się zasadniczo na tych samych kryteriach, zwanych pięcioma celami, choć w niektórych państwach, jak Irlandia, Holandia, Belgia, Polska, Kanada i Japonia, rozszerzono je o dodatkowe wymogi. W listopadzie 2011 roku, dziesięć lat od rozpoczęcia kampanii w Garstang, twórca idei Miast Sprawiedliwego Handlu, Bruce Crowther, otworzył „The FIG Tree” (Drzewo figowe), pierwsze na świecie międzynarodowe centrum informacji o Sprawiedliwym Handlu.
Niektóre kraje prowadzące swoje kampanie niezależnie od Fairtrade Labelling Organizations (FLO) zaczynały od promocji produktów ze znakiem FLO, jednak z biegiem czasu kampania rozrosła się i obejmuje teraz również inne produkty Sprawiedliwego Handlu, które spełniają wymogi zintegrowanego łańcucha dostaw Fair Trade. Warto tu nadmienić, że istnieją dwa uzupełniające się kanały handlu sprawiedliwymi towarami:
- Nurt zintegrowanego łańcucha dostaw. Importem i/lub dystrybucją produktów zajmują się organizacje, dla których Sprawiedliwy Handel jest podstawą misji i działania. Podmioty te wykorzystują ruch Fair Trade w celu wspierania producentów z krajów Globalnego Południa i walki z ubóstwem, łącząc działalność marketingową z kampaniami społecznymi na rzecz popularyzowania idei Sprawiedliwego Handlu.
- Nurt certyfikacji produktu, w którym produkty spełniające międzynarodowe standardy otrzymują certyfikat wskazujący, że zostały wyprodukowane, skupione, przetworzone i opakowane zgodnie z konkretnymi wymogami opisanymi w międzynarodowych standardach.
Światowa Organizacja Sprawiedliwego Handlu (WFTO) reprezentuje pierwszy nurt, zwany także nurtem organizacyjnym. W tym systemie Organizacje Sprawiedliwego Handlu postępują zgodnie z zasadami Fair Tade (http://www.wfto.com/, zasady WFTO) na całej linii łańcucha dostaw, obejmującego również zakres wszystkich działań samych organizacji oraz jednostek z nimi współpracujących. Drugi nurt jest rozwijany przez Fairtrade Labelling Organizations.
Czyją własnością jest ta kampania?
Siłą kampanii jest fakt, iż nie jest ona własnością żadnej organizacji. Krajowi organizatorzy, którzy tworzą międzynarodową sieć, pochodzą z różnych organizacji Sprawiedliwego Handlu. Twórca kampanii Bruce Crowther (który rozpowszechnia ideę w Wielkiej Brytanii oraz na gruncie międzynarodowym) odgrywa obecnie kluczową rolę międzynarodowego ambasadora oraz moderatora kampanii.Koordynatorzy FTT spotykają się ze sobą raz lub dwa razy w roku, a w międzyczasie utrzymują ze sobą kontakt dzięki wideo-konferencjom oraz poczcie e-mail. Zorganizowani w grupy robocze opracowują wspólne strategie i działania. W listopadzie 2011 roku w szwedzkim Malmo odbyła się już po raz piąty coroczna konferencja Fair Trade Towns. Tegoroczna konferencja Miast Przyjaznych dla Sprawiedliwego Handlu odbędzie się w Poznaniu w dniach 10 – 11 listopada.
W kontekście międzynarodowym kampania została nazwana Fair Trade Towns (FTT- Miasta przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu). Kampania ewoluowała zatem w rozbudowane przedsięwzięcie reprezentujące cały ruch Sprawiedliwego Handlu, choć początkowo oscylowała wyłącznie wokół certyfikacji Fairtrade. Obecnie obejmuje również produkty sprawiedliwego handlu bez logo, jak rękodzieła oraz produkty spożywcze produkowane przez Organizacje Sprawiedliwego Handlu (FTO).
Krajowi koordynatorzy są wyznaczani przez organizacje zaangażowane w rozwój i utrzymanie kampanii Fair Trade Towns. Kampania jest zarządzana przez krajowe organizacje Fairtrade powiazane z FLO w 9 krajach (Wielka Brytania, Irlandia, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Niemcy, Dania, Austria, Czechy). Dlatego też w tych krajach kampania nosi nazwę „Fairtrade Towns”, która tłumaczona jest na lokalne języki, ale opatrywana jest wspólnym logo Fairtrade Foundation. W większości z tych krajów (Wielka Brytania, Irlandia, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Niemcy, Dania, Austria) organizatorzy koncentrują się na promowaniu znaku FAIRTRADE oraz wspieraniu sprzedaży produktów z tym certyfikatem. W Niemczech, gdzie kampania jest koordynowana przez TransFair (Fairtrade Germany), eksponowane są produkty Sprawiedliwego Handlu (zgodnie z definicją Karty zasad FT). W pozostałych 14 krajach, gdzie w kampanię zaangażowani są również członkowie WFTO, promowana jest szeroka gama produktów Sprawiedliwego Handlu, jednak do identyfikacji graficznej działań nie wykorzystuje się jednolitego logo FTT.W kierunku miast sprawiedliwego handlu na Południu
Jednym z ostatnich osiągnięć na polu Sprawiedliwego Handlu jest rozwój kampanii FTT (Fair Trade Towns – Miasta Sprawiedliwego Handlu) w krajach producenckich na Południu. Jak dotąd trzy miasta z Południa zadeklarowały się jako Miasta Sprawiedliwego Handlu: Perez Zeledon w Kostaryce, Alfenas w Brazylii oraz Nowa Koforidua w Ghanie. W 2011 roku międzynarodowi koordynatorzy powołali grupę roboczą odpowiedzialną za rozwój projektu „Miasta Sprawiedliwego Handlu na Południu”. Chęć promowania idei Miast Sprawiedliwego Handlu na Południu jest próbą odpowiedzi na przejawiane przez niektóre społeczności producenckie pragnienie przynależności do międzynarodowej kampanii Miasta Sprawiedliwego Handlu poprzez włączanie lokalnych społeczności Globalnego Południa w działania na rzecz kampanii. Sprawa ta była przedmiotem dyskusji podczas zeszłorocznej konferencji Miast Sprawiedliwego Handlu w Malmo. Wysnuto następujące wnioski:
- Kampania FTT jest dobrą okazją do promocji Sprawiedliwego Handlu poprzez tworzenie powiązań między Północą a Południem.
- Współpraca miast na rzecz tworzenia lepszego świata! Inicjatywa Bliźniaczych Miast Sprawiedliwego Handlu.
- Wzmacnianie lokalnej świadomości na Południu jest ważne z punktu widzenia rozwoju współpracy oraz edukacji na temat wpływu Sprawiedliwego Handlu na życie lokalnych społeczności.
- Nowa Koforidua (pierwsze afrykańskie Miasto Sprawiedliwego Handlu) jest odwiedzana przez znacznie większą liczbę turystów, od kiedy stała się Miastem Sprawiedliwego Handlu. Przykład mocniejszego powiązania.
- Potencjał rozwoju Miast Sprawiedliwego Handlu jest znaczący, stwarza nowe możliwości promocji szerokiej gamy produktów oraz producentów Fair Trade.
Więcej informacji o polskiej wersji kampanii można znaleźć na miasta.fairtrade.org.pl. Fotorelacja z przebiegu kampanii w różnych krajach jest dostępna tutaj.
Tłumaczenie: Dziedzic Paulina, Pola Stawiany, Arek Kwiatkowski
Data publikacji: 16 października 2012