Czy zmiany klimatu zagrażają przyszłości kawy?

Problem ten będzie przedmiotem wirtualnego panelu „Empty Cups: Climate Change and a Future of Coffee”, który odbędzie się 25 czerwca o godzinie 14:00.

Przyszłość naszej porannej kawy jest bardzo niepewna. Eksperci Fairtrade i International Research Institute for Climate and Society (pol. Międzynarodowy Instytut Badawczy ds. Klimatu i Społeczeństwa) są zgodni: globalny wzrost temperatury, coraz częstsze ekstremalne zjawiska atmosferyczne i zaburzenia rytmu pogody stanowią zagrożenie dla milionów rolników zajmujących się uprawą kawy na świecie.

Problem ten będzie przedmiotem wirtualnego panelu Empty Cups: Climate Change and a Future of Coffee, który odbędzie się 25 czerwca o godzinie 14:00 CET. Panel odbędzie się przy okazji trwającej w tym czasie Afrykańskiej Konwencji Fairtrade. Empty Cups to panel dyskusyjny poświęcony produkcji kawy z perspektywy praw człowieka i zmian klimatu. Nawiązując do nazwy panelu (pol. puste filiżanki), czołowi badacze International Research Institute for Climate and Society (IRI) oraz eksperci Fairtrade International i Fairtrade Africa ds. klimatu i środowiska omówią zagrożenia, które stawiają przyszłość kawy pod znakiem zapytania. W dyskusji usłyszymy również głos przedstawiciela kenijskiej organizacji producentów kawy z certyfikatem Fairtrade Kipkelion Union. Po przedstawieniu zależności między zmianami klimatu i sprawiedliwością społeczną, które dotykają rolników uprawiających kawę, paneliści będą wspólnie szukać odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób konsumenci, przemysł kawowy i ustawodawcy mogą zmienić tę niekorzystną sytuację.

Kawowce to niezwykle wrażliwe rośliny, a uprawa kawy jest trudnym zajęciem. Nagłe zmiany pogody wpływają bardzo niekorzystnie na wielkość i jakość zbiorów

— mówi dr Nyagoy Nyong’o, Global CEO Fairtrade.

Połączenie dotychczasowego modelu funkcjonowania światowego rynku kawy z nieprzewidywalnymi skutkami zmian klimatu tworzy sytuację, która może spędzać sen z powiek nie tylko rolnikom uprawiającym kawę, ale i konsumentom. Mówiąc wprost: przyszłość kawy jest zagrożona.

Łatwość, z jaką możemy napić się kawy, przyrządzając ją we własnej j kuchni lub kupując w okolicznej kawiarni, jest bardzo myląca. W rzeczywistości w produkcji kawy nic nie przychodzi łatwo, a zmiany klimatu stanowią źródło poważnych problemów. Na przykład w Meksyku zaburzenia rytmu pogody i wzrost temperatury doprowadziły do wybuchu epidemii rdzy kawowej. W 2012 roku chorobotwórczy grzyb zniszczył około 40% plonów. Niemal 10 lat później rdza kawowa wciąż pozostaje poważnym zagrożeniem dla źródła utrzymania rolników. Dla producentów kawy z Afryki wzrost temperatury oznacza coraz więcej chorób roślin, wydłużające się okresy suszy lub nagłe ulewy — każdy z tych czynników może znacznie zmniejszyć albo całkiem zniweczyć efekty ich pracy.

Ceny kawy na rynku międzynarodowym nie oddają w pełni gospodarczych, społecznych i środowiskowych kosztów zmian klimatu. W rezultacie rolnicy zajmujący się uprawą kawy nie otrzymują uczciwej zapłaty za swoją pracę, co negatywnie wpływa na jakość życia społeczności rolniczych

— podkreśla Juan Pablo Solís, starszy doradca ds. klimatu Fairtrade.

W ostatnich latach rynkowa cena kawy utrzymywała się znacznie poniżej minimalnej ceny Fairtrade, tak że nie wystarczała nawet na pokrycie kosztów produkcji.

Jednak los kawy nie jest jeszcze przesądzony. W czerwcu tego roku organizacja Fairtrade opublikowała nowy poradnik dotyczący zmian klimatu, czerpiąc z bogactwa doświadczeń 8,5 tysiąca rolników, którzy brali udział w Akademii Klimatycznej Fairtrade w Kenii. Celem publikacji jest przekazanie producentom kawy z całego świata kluczowej wiedzy na temat przystosowania produkcji do zmian klimatu i minimalizowania ich negatywnych skutków. Informacje zawarte w poradniku mogą być odpowiednio modyfikowane do potrzeb rolników w różnych częściach świata i obejmują między innymi najlepsze praktyki rolne w zakresie gospodarowania glebą i zasobami wodnymi, wydajnego zużywania energii, pielęgnacji krzewów kawowych i zalesiania gospodarstw.

Poprzez prowadzenie Akademii Klimatycznych i publikację tego typu poradników Fairtrade aktywnie wspiera rolników uprawiających kawę w procesie przystosowywania produkcji i minimalizowania skutków zmian klimatu

— dodaje Solis.

Jak oceniają naukowcy z IRI, wzmacnianie odporności na zmiany klimatu wśród drobnych producentów kawy na świecie może odgrywać istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego.

Choć kawa jako używka nie jest uprawiana ze względu na wartości odżywcze, wiele społeczności rolniczych przeznacza pieniądze uzyskane z jej sprzedaży na zakup żywności. Dlatego też współpracujemy z partnerami krajowymi w Kolumbii, Gwatemali, Etiopii i Wietnamie, oferując drobnym producentom kawy przydatną wiedzę i usługi, które uwzględniają gospodarcze, środowiskowe i demograficzne aspekty uprawy kawy.

— tłumaczy John Furlow, dyrektor IRI.

Przykładem jest realizowany projekt ACToday (pełna nazwa: „Adapting Agriculture to Climate Today, for Tomorrow” — „Przystosowujemy rolnictwo do klimatu już dziś, z myślą o jutrze”). W ramach projektu badacze IRI opracowują cyfrowe narzędzie, które może przekazywać informacje na temat klimatu i finansowych skutków zastosowania określonych praktyk w danej lokalizacji.

Modele i prognozy oparte na wzorcach i scenariuszach globalnego ocieplenia umożliwiają tworzenie całościowego, długofalowego obraz sytuacji. Trudniej jest określić, w jaki sposób rolnicy mają uwzględniać te modele przy podejmowaniu konkretnych decyzji dotyczących upraw. Dzięki naszemu narzędziu rolnicy mogą otrzymywać konkretne i przydatne informacje, włącznie z wyliczeniami, w jaki sposób klimat wpływa na ich zarobki.

— wyjaśnia J. Nicolas Hernandez-Aguilera z IRI, jeden z uczestników zaplanowanego na 25 czerwca panelu.

REJESTRACJA na wydarzenie „Empty Cups: zmiany klimatu i przyszłość bez kawy”: https://www.eventbrite.com/e/empty-cups-climate-change-and-a-future-without-coffee-registration-157073002579

Zdjęcie: spółdzielnia Koptan Gayo Megah Berseri w Indonezji, fot. Rosa Panggabean, Fairtrade Canada