Spółdzielnia Manduvira – historia sukcesu

Spełnia się marzenie rolników zrzeszonych w paragwajskiej spółdzielni Manduvira 

Spółdzielnia Manduvira przeszła daleką drogę od skromnych początków w 1975 roku do pozycji czołowego producenta i eksportera cukru organicznego i Fairtrade na świecie. 5 grudnia 2011 wmurowano kamień węgielny pod pierwszą tego rodzaju cukrownię, należącą do producenta. Teraz zamiast konieczności ponoszenia kosztów transportu i wynajmu odległej o 100 km fabryki ta nowo powstała cukrownia umożliwi znaczącą poprawę życia rolników, pracowników i całej społeczności. Manduvira i jej cukrownia to idealny przykład rozwoju poprzez Sprawiedliwy Handel.

Bagna i strumienie

Manduvira jest położona w odległym i odizolowanym dystrykcie Arroyos y Esteros (dosł. Bagna i Strumienie), około 70 km na południowy wschód od stolicy, Asuncion. Region ten jest znany jako Organiczna Dolina Paragwaju, dzięki tradycyjnej produkcji rolniczej opartej na pracy w zgodzie z naturą. Spółdzielnia zrzesza 1500 członków i 27 pracowników. Ta demokratycznie zarządzana struktura eksportuje organiczny cukier z certyfikatem Fairtrade na rynki produktów Sprawiedliwego Handlu w 18 krajach. Obok cukru trzcinowego Manduvira produkuje tez sezam, bawełnę, owoce i warzywa.

Skromne początki

Manduvira została założona w 1975 roku przez grupę nauczycieli i producentów rolnych jako Spółdzielnia Oszczędnościowo–Kredytowa. Jej głównym zadaniem było ułatwianie członkom dostępu do kredytów i stworzenie platformy wzajemnego wsparcia poprzez realizację projektów na rzecz lokalnej społeczności. 
 
Z czasem zakres działania spółdzielni rozszerzył się o produkcję i w 1999 roku Manduvira otrzymała certyfikat Fairtrade. Od 2004 organizacja korzystała z usług cukrowni oddalonej o 100 km. Wysokie koszty transportu i wynajmu cukrowni oraz konieczność korzystania z nieutwardzonych dróg w opłakanym stanie sprawiały, że produkcja cukru była kosztownym przedsięwzięciem, a dochody nie pozostawały w rękach lokalnej społeczności.
 
Powstanie nowej cukrowni ulokowanej w Arroyos y Esteros przełoży się na zwiększenie miejsc pracy, stabilizację przychodów i wzrost produkcji cukru. Ta jedyna tego rodzaju inwestycja, której uruchomienie zaplanowano na 2013 rok, została częściowo sfinansowana z premii Fairtrade.

Manduvira i Fairtrade

Za sprzedawany cukier i sezam Manduvira otrzymuje premie Fairtrade. Członkowie spółdzielni podejmują następnie demokratyczne decyzje dotyczące tego, w co i ile zainwestują. Pieniądze te pozwalają odmieniać los wielu osób zrzeszonych w spółdzielni. Dzięki premiom możliwe jest zwiększanie produkcji, zakup materiałów do naprawy domów i innych elementów lokalnej infrastruktury. Do pozostałych korzyści związanych z działaniem w systemie Fairtrade należy pomoc w organizowaniu oszczędności i dostępie do kredytów, doradztwo agronomiczne, szkolenia z zakresu ochrony zdrowia i rolnictwa, jak również zajęcia ze sztuki, muzyki, języków obcych, kursy komputerowe, a dla dzieci z uboższych rodzin także finansowanie szkolnych mundurków i szkolnych wyprawek.
 
Każdego roku połowa premii jest sprawiedliwie dzielona między członków spółdzielni. Podczas Zgromadzenia Fairtrade natomiast rolnicy wspólnie decydują, na co przeznaczyć pozostałą część. W ten sposób wybudowano już przychodnię zdrowia, umożliwiającą dostęp do opieki lekarskiej, dentystycznej i usług laboratoryjnych dla wszystkich członków spółdzielni i pozostałych mieszkańców okolicy. Jest to jedyna tego typu przychodnia w regionie. Kontakty nawiązane dzięki działaniu w systemie Fairtrade umożliwiły spółdzielni Manduvira wprowadzenie sprzedawanych produktów na nowe rynki, podpisanie umów z wieloma firmami i organizacjami pozarządowymi oferującymi między innymi szkolenia, pomoc techniczną i pożyczki. 

„Jesteście szaleni!”

„Kiedy zaczynaliśmy, nie mieliśmy praktycznie niczego. To właśnie dzięki Fairtrade udało nam się nawiązać pierwsze kontakty na rynku. Ludzie przyjeżdżający do nas z Niemiec czy Szwajcarii zachęcali nas, mówiąc, że możemy osiągnąć dużo więcej. Natomiast tu w kraju ludzie wciąż powtarzali, że jesteśmy biedni, że powariowaliśmy. Że nigdy nie będziemy bezpośrednio sprzedawać ani eksportować swojego cukru i nigdy nie dorobimy się własnej cukrowni. Dzisiaj mamy około 30 różnych odbiorców i eksportujemy cukier do wszystkich części świata” – mówi Andrés González Aguilera, Dyrektor Generalny Manduviry.

„Nowa cukrownia będzie oddana do użytku w maju 2013 roku. Mamy nadzieję, że stworzy to lepsze warunki dla naszych dzieci i zwiększy przychody ich rodziców. Chcielibyśmy, by inni rolnicy i pracownicy plantacji w regionie mogli powtórzyć nasz sukces, a sytuacja materialna ich rodzin poprawiała się”.

Fairtrade pomaga producentom uzyskiwać większą kontrolę nad łańcuchem produkcji i zwiększać wartość końcowego produktu. Dzięki temu zyski wypracowane przez producentów mogą pozostawać w rękach lokalnej społeczności, czyli tam, gdzie powinny. 
 
Tłumaczenie: Katarzyna Roszak ten Hove
Data publikacji: 19 kwietnia 2012